Bản mã thép là gì? Cấu tạo, các loại bản mã và ứng dụng

Trong công trình xây dựng, việc liên kết các thành phần cấu trúc là vô cùng quan trọng. Bên cạnh những phương pháp truyền thống như sử dụng bu lông, đai ốc hay mối hàn, bản mã thép đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi. Vậy bản mã thép là gì? Bạn hãy cùng Sắp Thép Minh Quân tìm hiểu chi tiết về các loại thép bản mã ngay dưới đây.

Bản mã thép là gì?

Bản mã thép tấm là gì? Thép bản mã (gusset plate) hay thép tấm bản mã, cừ sạn (theo cách gọi miền Nam) là tấm thép phẳng được gia công theo hình dạng và kích thước cụ thể. Chúng thường được đặt ở đầu cọc bê tông và hàn chắc chắn với cọc. Nhờ đó, bản mã tạo liên kết vững chắc giữa các cọc, giúp phân tán lực đều và đảm bảo sự ổn định cho toàn bộ công trình.

Cấu tạo thép bản mã là gì?

Cừ sạn có nhiều hình dạng như vuông, chữ nhật, hình thang, tam giác, tròn, oval,… là những thành phần không thể thiếu trong các kết cấu thép. Bản mã được chế tạo từ những loại thép như SS400, CT3, thép hợp kim…  

Chất liệu của bản mã đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định độ bền, tuổi thọ và ứng dụng của công trình. Dưới đây là một số loại vật liệu được sử dụng phổ biến để làm cừ sạn:

• Thép cán nguội: Độ bền cao, chịu lực tốt nhưng dễ bị ăn mòn trong môi trường ẩm ướt, thích hợp cho các kết cấu chịu lực lớn trong nhà.
• Thép không gỉ: Có khả năng chống ăn mòn, chịu nhiệt tốt nhưng giá thành cao, được sử dụng trong các môi trường khắc nghiệt hoặc công trình yêu cầu tính thẩm mỹ cao.
• Thép mạ kẽm: Kết hợp ưu điểm của thép và kẽm, chống rỉ sét tốt, giá thành hợp lý, phù hợp với các công trình ngoài trời.
• Thép SS400: Là loại thép carbon thấp, phổ biến, có độ bền cao và giá thành hợp lý, được sử dụng trong các công trình nhà xưởng, công nghiệp.

Đặc điểm của bản mã thép

Hiện nay, thép tấm bản mã được áp dụng rộng rãi trong xây dựng các công trình hiện đại nhờ vào những ưu điểm nổi bật sau:

• Khả năng chịu tác động tốt.
• Chống ăn mòn và trơn trượt.
• Thiết kế linh hoạt.
• Trọng lượng nhẹ.

Ứng dụng của bản mã 

Bản mã là vật liệu xây dựng quan trọng trong hầu hết các công trình kiến trúc và được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực:

• Công trình cầu đường: Bản mã được sử dụng để liên kết các cột dầm, tạo sự ổn định và chắc chắn cho kết cấu hạ tầng.
• Xây dựng móng nhà, móng cầu: Thép bản mã cũng được dùng để kết nối các dầm trụ, tăng khả năng chịu lực và chống rung cho móng.  
• Xây dựng nhà cửa và cao ốc: Cừ sạn sử dụng để liên kết các chi tiết cấu kiện như sàn, mái, tường, cửa sổ, giúp tạo ra sự liền mạch và đồng bộ trong thiết kế, giảm thiểu lượng thép bị tiêu hao.
• Nhà thép tiền chế: Kết nối các thanh thép trong khung nhà, khung mái, khung tường, tăng cường sự liên kết và bền vững của công trình.
• Máy móc cơ khí và phương tiện giao thông: Liên kết các thiết bị máy móc, nâng cao khả năng chịu lực và chống rung. Đồng thời điều chỉnh linh hoạt góc xoay và hướng của các linh kiện, góp phần tăng tính hiệu quả, bền vững cho thiết bị.

Kích thước thép bản mã 

Kích thước của bản mã thép vô cùng đa dạng, đáp ứng mọi nhu cầu của các công trình xây dựng. Các kích thước tiêu chuẩn phổ biến như 100x100x10mm, 200x200x10mm, 250x250x10mm, 300x300x10mm và 350x350x10mm. Tuy nhiên, tùy thuộc vào yêu cầu cụ thể của từng công trình, bản mã có thể được gia công theo kích thước tùy chọn, đảm bảo sự phù hợp tối đa.

Lưu ý khi dùng thép bản mã trong xây dựng

Bản mã thép đóng vai trò như chiếc cầu nối, liên kết các thành phần thép rời rạc thành khối thống nhất, vững chắc. Nhờ đó, công trình xây dựng đạt được độ bền cao và đảm bảo an toàn. Để lựa chọn bản mã phù hợp, nhà thầu cần lưu ý những yếu tố sau:

• Kích thước và độ dày: Chiều rộng của bản mã phải đủ lớn để bố trí các mối hàn và bu lông một cách hợp lý. Độ dày cần cân đối, vừa đủ để chịu lực tốt mà không làm ảnh hưởng đến khả năng kết nối.
• Thiết kế kết cấu: Cừ sạn phải được thiết kế phù hợp với kích thước và vị trí của thanh dầm, cột. Góc giữa cạnh cừ sạn và trục thanh cần nhỏ hơn 15 độ để đảm bảo lực truyền đều.
• Khả năng chịu lực: Bản mã phải đáp ứng yêu cầu về tải trọng, lực tác động lên công trình, cả theo phương ngang và phương dọc.
• Chất liệu: Chất liệu của bản mã cần có khả năng chịu lực tốt, chống ăn mòn và phù hợp với điều kiện môi trường thi công.
• Mối hàn và bu lông: Các mối hàn và bu lông phải được bố trí hợp lý, đảm bảo độ chắc chắn.

Các loại thép bản mã 

Thị trường hiện nay cung cấp vô vàn loại thép bản mã với nhiều hình dạng khác nhau như vuông, chữ nhật, tam giác, tròn, bầu dục,… Sự đa dạng này đáp ứng linh hoạt các yêu cầu thiết kế của mọi công trình.  

Cừ sạn đục lỗ

Thép bản mã đục lỗ là vật liệu xây dựng đa năng, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như xây dựng, cơ khí, nội thất và trang trí. Loại bản mã này có khả năng chịu lực tốt, chịu được nhiệt độ và độ bền dẻo cao.  

Bản mã thép gập

Bản mã gập có cấu tạo hình chữ U hoặc L đặc trưng được tạo nên từ các thanh thép hàn chắc chắn vào cừ sạn, tạo thành kết cấu vững chắc và linh hoạt. Bản mã được sản xuất từ thép chất lượng cao, có khả năng chịu lực lớn và chống biến dạng tốt, đảm bảo độ bền cho công trình.

Thép bản mã mạ kẽm

Bản mã bằng thép mạ kẽm sở hữu vẻ ngoài sáng bóng, khả năng chống ăn mòn vượt trội, đồng thời dễ dàng vệ sinh và bảo dưỡng. Nhờ những ưu điểm này, sản phẩm được ưa chuộng trong các công trình yêu cầu tính thẩm mỹ cao.

Thép bản mã SS400

Với độ bền kéo và khả năng chịu lực vượt trội, SS400 đảm bảo sự vững chắc cho các công trình. Bên cạnh đó, tính dễ gia công của thép SS400 giúp rút ngắn thời gian thi công và giảm chi phí.  

Thép bản mã SUS 304 và SUS 201 

SUS 304 có khả năng chống ăn mòn tốt trong nhiều môi trường nên sử dụng trong sản xuất thiết bị y tế, thực phẩm và các sản phẩm yêu cầu vệ sinh cao. SUS 201 giá thành rẻ, độ cứng cao nhưng khả năng chống ăn mòn kém hơn SUS 304, được sử dụng trong các ứng dụng không yêu cầu tính thẩm mỹ cao.

Bản mã thép chân cột

Bản mã chân cột được sản xuất từ nhiều loại thép khác nhau như thép cán nguội, thép mạ kẽm hoặc inox, đảm bảo độ bền cao, khả năng chịu lực tốt và khả năng chống ăn mòn khác nhau. Nhờ đó, bản mã chân cột có thể đáp ứng được yêu cầu của nhiều loại công trình và môi trường làm việc khác nhau.

Thép bản mã đầu cọc

Bản mã hình hộp vuông được sử dụng để nối các cọc bê tông lại với nhau khi ép cọc xuống đất. Với thiết kế đặc biệt, cừ sạn giúp tăng cường khả năng liên kết giữa các cọc, đảm bảo sự ổn định và chịu lực tốt cho công trình.

Cách xác định trọng lượng cừ sạn thép 

Cách tính trọng lượng bản mã được phân thành 2 loại là đơn giản và phức tạp. Cụ thể như sau:

Trọng lượng bản mã đơn giản:

Trọng lượng (kg) = Độ dày (mm) x Chiều rộng (mm) x Chiều dài (mm) x 7,85 / 1000

Trọng lượng thép bản mã phức tạp:

Trọng lượng(kg) = Độ dày (mm) x Diện tích (mm2) x 7,85 (g/cm3) /1000

Trong đó:

• 7,85: Tỷ trọng của thép (g/cm³).
• 1000: Hệ số để quy đổi kết quả từ g sang kg.

Phương pháp cắt bản mã thông dụng

Cắt bản mã là công đoạn quan trọng để đảm bảo phù hợp với công trình. Dưới đây là 4 phương pháp cắt phổ biến nhất:

Phương pháp	Ưu điểm	Nhược điểm	Ứng dụng
Plasma	Tốc độ cao, năng suất lớn	Chất lượng vết cắt không đồng đều, có xỉ, bavia	Cắt thép dày, sản xuất hàng loạt
Laser	Độ chính xác cao, vết cắt đẹp, ít biến dạng	Chi phí cao, tốc độ cắt chậm hơn plasma	Yêu cầu độ chính xác cao, bề mặt hoàn thiện đẹp, cắt vật liệu phức tạp
Oxy-gas	Chi phí thấp, dễ thực hiện	Chất lượng vết cắt kém, dễ bị oxy hóa, biến dạng, không phù hợp với thép dày	Cắt tấm thép dày trong các xưởng sản xuất nhỏ
Tia nước	Vết cắt mịn, không biến dạng, không sinh nhiệt	Tốc độ cắt chậm, chi phí cao	Cắt vật liệu nhạy cảm với nhiệt, cắt hình dạng phức tạp

Lời kết

Hy vọng với những thông tin được chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản mã thép. Quý khách hàng có nhu cầu mua thép bản mã, hãy liên hệ với Sắt Thép Minh Quân để được hỗ trợ.

Thông tin liên hệ công ty TNHH Sắt Thép Minh Quân:

• Website: satthepminhquan.com.vn
• Địa chỉ: 131/12/4A đường Tân Chánh Hiệp 18, khu phố 8, phường Tân chánh Hiệp, Quận 12, TP.HCM, Việt Nam
• Điện thoại: 0968.973.689
• Hotline: 0949.267.789 (Mr. Bình)
• Email: hoadon.satthepminhquan@gmail.com