Dầm chuyển là gì? Những thông tin quan trọng cần nắm vững

Dầm chuyển là thành phần quan trọng đối với các kết cấu xây dựng, đặc biệt trong những tòa nhà cao tầng và cầu. Được thiết kế để phân bổ tải trọng từ các kết cấu phía trên sang những phần khác, dầm chuyển giúp công trình đảm bảo độ bền vững và ổn định. Hiểu rõ về vai trò, cấu tạo và ứng dụng của dầm chuyển là yếu tố cần thiết để đảm bảo an toàn, hiệu quả của quá trình thi công. Bạn viết dưới đây của Sắt Thép Minh Quân sẽ cung cấp những thông tin quan trọng giúp bạn hiểu rõ dầm chuyển là gì?

Dầm chuyển là gì?

Dầm chuyển trong xây dựng (Transfer Beams hoặc Transfer Girders) là cấu kiện đặc biệt, có nhiệm vụ phân phối lại tải trọng thẳng đứng từ các tầng trên xuống vị trí chịu lực chính của công trình. Với tiết diện lớn và độ cứng cao, dầm chuyển đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định, bền vững của các tòa nhà cao tầng.

Đặc biệt, trong các công trình cao tầng, hệ thống dầm chuyển được thiết kế theo dạng hệ kết cấu ống để tối ưu hóa khả năng chịu lực. Do chịu tác động của tải trọng tập trung lớn từ các cột tầng trên, dầm chuyển có đặc tính phân bố ứng suất phi tuyến phức tạp, yêu cầu phương pháp tính toán đặc biệt.

Hiện nay, chưa có phương pháp tính toán nào hoàn toàn tối ưu cho dầm chuyển. Kỹ sư sẽ sử dụng các phương pháp như mô hình thanh chống và thanh giằng hoặc phương pháp dầm sâu để phân tích cũng như thiết kế. Tuy nhiên, việc lựa chọn phương pháp phù hợp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như hình dạng tiết diện, điều kiện ràng buộc và tải trọng tác dụng lên dầm.

Chức năng của dầm chuyển

Dầm chuyển với thiết kế đặc biệt và khả năng chịu lực vượt trội, đóng vai trò quan trọng trong việc phân phối tải trọng thẳng đứng của công trình. Nhờ đó, dầm chuyển mang lại nhiều lợi ích đáng kể:

• Tối ưu hóa không gian: Trong các công trình hỗn hợp, dầm chuyển giúp tạo ra không gian mở và linh hoạt ở tầng dưới bằng cách giảm số lượng cột. Đối với các tòa nhà cao tầng, dầm chuyển cho phép bố trí căn hộ với diện tích sử dụng lớn hơn.
• Phân phối tải trọng đều: Dầm chuyển phân tán tải trọng từ các vách, sàn xuống cột một cách đồng đều, giảm thiểu nguy cơ quá tải tại một số vị trí. Nhờ đó, giảm thiểu nguy cơ sụt lún, nứt tường và kéo dài tuổi thọ của công trình.
• Giảm chi phí: Việc phân phối tải trọng đều giúp giảm thiểu kích thước và số lượng cọc móng, từ đó tiết kiệm chi phí xây dựng. Ngoài ra, dầm chuyển còn giúp giảm thiểu lực cắt và mô men uốn trong kết cấu, góp phần giảm chi phí thép cũng như bê tông.

Phân loại dầm chuyển

Sau khi hiểu rõ dầm chuyển là gì? Các chủ thầu cần nắm vững về phân loại của cấu kiện này. Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các công trình, dầm chuyển được phân thành nhiều loại theo một số tiêu chí sau:

Phân loại dầm chuyển theo vật liệu:

• Bê tông cốt thép: Đây là loại dầm truyền thống, được ưa chuộng nhờ tính kinh tế và dễ thi công. Tuy nhiên, nhược điểm của loại dầm này là khối lượng lớn, chiếm nhiều không gian và yêu cầu thời gian thi công khá dài.
• Bê tông cốt thép ứng lực trước: Sự kết hợp hoàn hảo giữa bê tông và cốt thép, loại dầm này sở hữu khả năng chịu lực vượt trội, kích thước nhỏ gọn, tiết kiệm vật liệu. Tuy nhiên, công nghệ thi công phức tạp và đòi hỏi kỹ thuật cao.
• Dầm chuyển thép: Với trọng lượng nhẹ và khả năng chịu lực tốt, dầm chuyển thép ngày càng được ưa chuộng trong các công trình hiện đại. Tuy nhiên, chi phí vật liệu cao và yêu cầu công nghệ lắp ghép chính xác là những hạn chế cần cân nhắc.

Phân loại theo phương pháp thi công dầm chuyển:

• Thi công tại chỗ: Dầm chuyển được đổ bê tông trực tiếp tại vị trí thiết kế. Phương pháp này đảm bảo độ liên kết cao, khả năng chịu lực tốt và độ cứng lớn. Tuy nhiên, thời gian thi công kéo dài, tốn nhiều vật liệu phụ trợ và dễ chịu ảnh hưởng của thời tiết.
• Thi công lắp ghép: Dầm chuyển được sản xuất sẵn tại nhà máy và vận chuyển đến công trường để lắp ghép. Phương pháp này rút ngắn thời gian thi công, giảm thiểu ảnh hưởng đến công trình xung quanh. Tuy nhiên, độ cứng của dầm có thể bị ảnh hưởng bởi các mối nối và yêu cầu kỹ thuật lắp ghép cao.

Các loại dầm trong nhà cao tầng: Dầm chuyển 1 nhịp đỡ cột, 1 nhịp đỡ vách, 2 nhịp đỡ vách và đỡ cách có mở lỗ.

Quy trình thiết kế dầm chuyển như thế nào?

Thiết kế dầm chuyển yêu cầu sự tỉ mỉ và tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật. Dưới đây là một số khuyến nghị để đảm bảo chất lượng và độ bền của công trình:

• Tính toán theo tiêu chuẩn: Áp dụng TCVN 5574:2012 về bê tông cốt thép để tính toán khả năng chịu lực của dầm chuyển đối với các tác động uốn và cắt. Đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về thiết kế và thi công.
• Giải pháp thay thế móng: Dầm móng theo phương dầm chuyển là giải pháp hiệu quả để giảm lún lệch, đặc biệt phù hợp với các công trình cao tầng. Có thể thay thế dầm móng, tạo không gian hầm sử dụng.
• Gia cố kết cấu xung quanh: Tăng cường lượng cốt thép dọc và cốt đai để chịu được mô men, lực cắt lớn, đặc biệt tại các vị trí kết nối với dầm chuyển. Cốt thép chống co ngót được bố trí hợp lý để giảm thiểu nứt bề mặt bê tông.
• Xử lý lỗ kỹ thuật: Sử dụng thép hộp dày để gia cố các lỗ kỹ thuật, đảm bảo độ cứng và kín khít.

Lưu ý khi thực hiện các biện pháp thi công dầm chuyển là gì?

Thi công dầm chuyển là quá trình kỹ thuật cao, cần được chuẩn bị kỹ lưỡng. Để đảm bảo chất lượng và an toàn cho công trình, các chủ thầu cần lưu ý một số yếu tố sau:

• Hệ thống chống đỡ: Dầm chuyển có kích thước và trọng lượng lớn, do đó cần thiết lập hệ thống chống đỡ chắc chắn bằng cột pha tại các tầng dưới. Số lượng và vị trí cột pha cần được tính toán cẩn trọng để đảm bảo khả năng chịu tải, phân phối lực đều.
• Kiểm soát nhiệt độ: Quá trình thủy hóa của bê tông sinh ra nhiệt lượng lớn, có thể gây ra các vết nứt và biến dạng. Cần áp dụng các biện pháp giảm nhiệt như làm mát bê tông, sử dụng bê tông nhiệt thấp hoặc giảm lượng xi măng. Theo quy định, nhiệt độ bên trong kết cấu không được vượt quá 57°C và chênh lệch nhiệt độ không quá 20°C.
• Thi công nguyên khối: Dầm chuyển nên được thi công nguyên khối để đảm bảo độ liên kết và khả năng chịu lực tốt nhất. Các mối nối cần được xử lý kỹ để tránh hiện tượng rò rỉ bê tông hoặc tạo ra yếu điểm.
• Kiểm soát độ võng và lệch: Độ võng và lệch của dầm chuyển cần được kiểm soát chặt chẽ trong quá trình thi công cũng như bảo dưỡng. Sử dụng các thiết bị đo đạc chính xác để theo dõi biến dạng của dầm.
• Máy móc và thiết bị: Sử dụng các máy móc và thiết bị chuyên dụng phù hợp với quy mô công trình. Đảm bảo máy móc hoạt động ổn định và được bảo dưỡng định kỳ.
• Nghiệm thu: Thực hiện nghiệm thu công trình một cách nghiêm túc và toàn diện. Nên mời các chuyên gia có kinh nghiệm tham gia nghiệm thu.

Lời kết

Với những thông tin được Sắt Thép Minh Quân chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn dầm chuyển là gì. Đây là cấu kiện quan trọng trong xây dựng có nhiệm vụ phân phối lại tải trọng lực cho các công trình. Chủ đầu tư nên lựa chọn loại sắt thép chất lượng cao để tối ưu khả năng của cấu kiện. Hãy liên hệ ngay với Sắt Thép Minh Quân để sở hữu các loại sắt thép giá tốt, đạt chuẩn chất lượng quốc tế. 

Thông tin liên hệ công ty TNHH Sắt Thép Minh Quân:

• Website: https://satthepminhquan.com.vn
• Địa chỉ: 131/12/4A đường Tân Chánh Hiệp 18, khu phố 8, phường Tân chánh Hiệp, Quận 12, TP.HCM, Việt Nam
• Điện thoại: 0968.973.689
• Hotline: 0949.267.789 (Mr. Bình)
• Email: hoadon.satthepminhquan@gmail.com